LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN HỌC VIỆN DÂN TỘC
Ngày 08/8/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1562/QĐ-TTg về thành lập Học viện Dân tộc, trực thuộc Ủy ban Dân tộc, trên cơ sở tổ chức lại Viện Dân tộc và Trường Cán bộ Dân tộc. Năm 2025, Học viện Dân tộc xây dựng phương án hợp nhất, sáp nhập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Học viện Dân tộc trình Lãnh đạo Bộ Dân tộc và Tôn giáo phê duyệt; theo Quyết định số 175/QĐ-BDTTG ngày 15/4/2025 của Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Học viện Dân tộc có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức như sau:
Học viện Dân tộc (gọi tắt là Học viện) là cơ sở giáo dục đại học công lập thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo, chịu sự quản lý nhà nước về giáo dục đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Học viện có chức năng đào tạo nhân lực các trình độ đào tạo của giáo dục đại học về dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo và các ngành, chuyên ngành khác có liên quan; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của Bộ, ngành, lĩnh vực công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo và các tổ chức, cá nhân khác có nhu cầu trong xã hội; nghiên cứu khoa học, tư vấn, phản biện chính sách, hợp tác quốc tế theo quy định của pháp luật. Học viện có tên giao dịch quốc tế Viet Nam Academy for Ethnic Minorities, viết tắt là VAEM. Học viện là đơn vị dự toán, có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng và có trụ sở chính tại thành phố Hà Nội. Các tổ chức nghiên cứu và phát triển, đơn vị sự nghiệp trực thuộc Học viện là đơn vị dự toán, có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng.
Cơ cấu tổ chức của Học viện gồm: Hội đồng Học viện; Ban Giám đốc Học viện; có 04 Phòng chức năng (Văn phòng Học viện, Phòng Kế hoạch - Tài chính, Phòng Đào tạo và Công tác sinh viên, Phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng); có 05 Khoa chuyên môn (Khoa Cơ bản, Khoa Quản trị và Chính sách, Khoa Văn hóa và Phát triển, Khoa Tôn giáo học, Khoa Tín ngưỡng và Xã hội); có 02 tổ chức nghiên cứu và phát triển, đơn vị sự nghiệp trực thuộc (Viện Chiến lược và Chính sách Dân tộc - Tôn giáo, Trung tâm Bồi dưỡng và Phát triển nguồn nhân lực).
Về đội ngũ: Tổng số viên chức là 63 người, trong đó có 05 Lãnh đạo cấp Học viện; 15 Lãnh đạo cấp Phòng và tương đương; Hợp đồng lao động theo NĐ 111 là 06 người. Về trình độ đào tạo đội ngũ viên chức, có 01 GS. TS; 02 PGS.TS; 10 Tiến sĩ; 39 Thạc sĩ; 09 Cử nhân, 01 Kỹ sư, 01 Trung cấp. Về cơ cấu chức danh nghề nghiệp có 03 Giảng viên cao cấp; 01 Chuyên viên cao cấp; 13 Giảng viên chính; 05 Chuyên viên chính; 04 nghiên cứu viên chính; 01 kế toán viên chính; 03 giảng viên; 16 chuyên viên; 09 nghiên cứu viên; 04 kế toán viên và 04 viên chức giữ các chức danh nghề nghiệp khác. Học viện còn có đội ngũ giảng viên thỉnh giảng là các nhà quản lý, nhà khoa học am hiểu lĩnh vực công tác dân tộc và tôn giáo.
Việc thành lập Học viện không đơn thuần là sự hợp nhất, sáp nhập đơn vị mà còn thể hiện quyết tâm của Chính phủ nhằm thực hiện Nghị Quyết 52/NQ-CP ngày 15/6/2016 của Chính phủ về việc đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2030, tầm nhìn đến năm 2030, là sự mong đợi của cả hệ thống cơ quan công tác dân tộc và tôn giáo, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhằm tạo điều kiện cho Học viện chủ động khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn lực để đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học, phấn đấu trở thành đại học nghiên cứu đa ngành, đa lĩnh vực theo các chuẩn mực khu vực và quốc tế; đồng thời bảo đảm các đối tượng thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đối tượng chính sách và thuộc hộ nghèo có cơ hội học tập tại Học viện.
Trải qua quá trình hình thành và phát triển, đến nay Học viện đã đạt được những thành công ban đầu: Học viện đã triển khai công tác đào tạo hệ dự bị đại học và đại học hệ chính quy; thực hiện các hoạt động bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học (trong đó có đề tài cấp Nhà nước, cấp Bộ, cấp cơ sở). Ngoài ra, Học viện còn ký kết nhiều Chương trình phối hợp trong nước, thực hiện một số Chương trình hợp tác trong công tác nghiên cứu khoa học và hoạt động bồi dưỡng với các nước, các tổ chức quốc tế… góp phần khẳng định sự thành công của mô hình đại học nghiên cứu trong hệ thống giáo dục quốc dân. Một cơ sở giáo dục đại học trọng điểm quốc gia với quy mô ngày một lớn mạnh; mô hình là đào tạo đại học, bồi dưỡng cán bộ vùng dân tộc thiểu số và nghiên cứu khoa học được nâng cao. Học viện quyết tâm để phát triển toàn diện, nhằm phục vụ đắc lực cho phát triển vùng dân tộc và miền núi, từng bước bắt kịp trình độ của các trường đại học tiên tiến trong khu vực và trên thế giới./.
